Norwid, Cyprian Kamil Cyprian Kamil Norwid urodzony 24 IX 1821 w Laskowie-Głuchach pod Radzyminem koło Warszawy, zmarł 23 V 1883 w Paryżu, poeta, malarz, rzeźbiarz, dramaturg i teoretyk kultury. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej; wcześnie osierocony, przez całe życie borykał się z trudnościami finansowymi. W Warszawie podejmuje studia malarskie; i tu debiutuje (Mój ostatni sonet, 1840), zyskując uznanie krytyków i przychylność salonów warszawskich. W 1842 opuszcza Warszawę i ojczyznę, aby po kilkuletniej wędrówce osiąść w Paryżu (z krótką przerwą na pobyt w Ameryce). Pierwszy okres twórczości emigracyjnej przynosi m.in. Zwolon (wyd. 1851), poświęcony pokoleniu Wiosny Ludów i traktat poetycki Promethidion (wyd. 1851). Oba utwory krytyka i publiczność literacka przyjmują niechętnie. Po powrocie z Ameryki (1854) Norwid wygłasza wykład o Słowackim (1860), entuzjastycznie oklaskiwany przez słuchaczy, ale pierwszy tom jego poezji (1863) wobec wypadków w kraju przechodzi bez echa. W okresie powstania Norwid włącza się do akcji patriotycznych, śle memoriały do jego przywódców (m.in. w sprawie prasy polskiej), a po upadku powstania dedykuje Warszawie swój dramat Za kulisami. Rosną wówczas nadzieje Norwida na debiut w teatrze, powstaje wiele utworów dla sceny, m.in. Aktor i Pierścień wielkiej damy, większość jednk nie trafia nawet do druku. Pertraktacje z wydawcą na temat druku drugiego tomu poezji spełzły na niczym, nie udaje się Norwidowi również znaleźć edytora dla tomu Vade-mecum, który według poety miał dokonać zasadniczego skrętu w poezji polskiej. Schorowany, głuchnący - osiada w Zakładzie św. Kazimierza dla ubogich emigrantów (1877), gdzie przebywa do końca życia. Pozostaje twórczy do ostatnich, a po śmierci poety wzrasta gwałtownie zainteresowanie jego spuścizną, przede wszystkim za sprawą Zenona Przesmyckiego (Miriama), wytrwałego edytora pism Norwida i specjalnych wydań czasopisma "Chimera" poświęconych twórczości autora Vade-mecum.
Dla pokolenia Młodej Polski Norwid staje się symbolem samotnego artysty odrzuconego przez swoją publiczność. Legenda Norwida rośnie w latach międzywojennych i po wojnie (mimo krótkotrwałych trudności w upowszechnianiu jego dzieł w pierwszej połowie lat 50-tych). Do motywów poezji Norwida, jej zawartości intelektualnej nawiązuje wielu poetów, odnajdując w niej inspiracje idee i nowatorskie rozwiązania formalne.
Wiersze
|